Pierwsza wieża dla nietoperza

Nadleśnictwo Rymanów, terenowa jednostka partnera projektu, jakim są Lasy Państwowe, rozpoczęło prace przy budowie pierwszej wieży przeznaczonej na schronienie kolonii rozrodczych nietoperzy. Nowa infrastruktura powstaje w ścisłej współpracy między partnerami. PTPP „pro Natura” wykorzystując doświadczenie 30 lat czynnych działań ochronnych, wykonało koncepcję i projekty techniczne. Inwestycja realizowana jest przez gospodarza terenu, doświadczonego inwestora. PTPP zapewnia przyrodniczy nadzór nad inwestycją oraz doposaży powstałe obiekty w usprawnienia, wypracowane i sprawdzone we wcześniejszych działaniach.

Wieża wraz z zimowiskiem powstaje w obszarze Natura 2000 Rymanów PLH180016. Obszar ten został ustanowiony w celu ochrony między innymi podkowców małych i nocków dużych. Wokół umieszczone zostały chatki  stanowiące dla podkowców schronienia tymczasowe, w których mogą zatrzymać się na krótki odpoczynek, skonsumowanie większej zdobyczy, schować się na śródnocny okres nieaktywności owadów lub przed deszczem. Stwierdzono też ich wykorzystywanie podczas godów. Dla niektórych innych gatunków nietoperzy chaty to schronienia przejściowe na okresy pomiędzy zimowaniem i rozrodem. Można się również spodziewać zasiedlenia ich przez kolonie rozrodcze, np. mopków lub karlików.

Wieża o docelowej wysokości około 13 metrów połączona jest ze sztucznym, podziemnym zimowiskiem za pomocą przelotu, umożliwiającego dostęp również badaczom prowadzącym monitoring. Zdjęcia przedstawiają początkowy okres budowy – fundament i piwnice.  

 W projekcie LIFE+ Podkowiec Towers przewidzianych jest 10 takich wież w południowej Polsce, które wraz z infrastrukturą towarzyszącą będą umieszczone w 13 obszarach Natura 2000. Wybrane zostały te miejsca, gdzie trwałość istniejących kolonii jest zagrożona i ratunkiem może być przeniesienie się nietoperzy do innego obiektu. Kolejne wieże i zimowiska powstaną w ramach projektu w nadleśnictwach Bardo, Zdroje, Prudnik, Bielsko, Nawojowa, Limanowa, Krościenko, Dukla i Baligród. Współpraca przyrodników i leśników na etapie wyznaczania lokalizacji infrastruktury pozwala uwzględnić wymagania nietoperzy, plany urządzania lasów i logistyczno-techniczne warunki lokalne.

Rymanowska wieża, podobnie jak wszystkie inne zaplanowane obiekty została zlokalizowana w miejscu, gdzie aktywność podkowców była bardzo duża, co daje duże nadzieje na zasiedlenie obiektu w krótkim czasie. Znalezienie odpowiedniego miejsca nie jest proste. Oprócz aktywności żerujących nietoperzy musi spełniać jeszcze kilka innych warunków, w tym umożliwiać dojazd sprzętu i mieć stabilne podłoże. Kolonie letnie znajdujące się już w tym regionie mają słabe perspektywy, niewiele jest też jaskiń mogących zapewnić spokój w zimie, dlatego przy wieży powstaje sztuczne zimowisko. Będzie to podziemna piwnica w kształcie spiralnego korytarza, co zapewni odpowiednie, zróżnicowane warunki mikroklimatyczne w jej wnętrzu.

Wspomniane wyżej usprawnienia, wypracowane w ciągu 30 lat czynnych działań ochronnych, są tak zaprojektowane, by pozwolić nietoperzom na wybór optymalnych dla nich w danej chwili warunków. Zmieniające się warunki klimatyczne na zewnątrz nawet przy dobrej izolacji oddziałują na temperaturę i wilgotność we wnętrzu obu obiektów. Gatunki mają różne wymagania mikroklimatyczne. Nawet dla poszczególnych osobników optymalne warunki zależą od ich bieżącej kondycji. Zapewnienie spektrum możliwości jest więc kluczowe dla utrzymania i rozwoju kolonii.

Fundamenty wieży i zimowiskaWylewanie fundamentów zimowiskaZimowisku brakuje już tylko stropu. Przejście między wieżą i zimowiskiemŁącznik między wieżą i zimowiskiem umożliwi przelot nietoperzom i dostęp badaczomSpiralny kształt wydłuży korytarze w zimowisku, umożliwiając uzyskanie gradientu temperatur Dolna część wieży posłuży jako chłodny pokój na upałyZimowisko stopniowo nabiera kształtuOtoczenie wieży to las, w którym chętnie żerują podkowceWizualizacja wieży, przekroju przez zimowisko i jednej z chat