Warsztaty dla edukatorów leśnych "Podkowcarnia'24"

Jak można uczyć z pasją, zaangażowaniem, energicznie a do tego z głową w dół? W dniach 19-30 sierpnia przeprowadziliśmy cykl warsztatów. Przeszkoliliśmy … edukatorów leśnych z czterech regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych. Byli to leśnicy z RDLP: Wrocław, Katowice, Kraków i Krosno. Taki wybór, był oczywiście podyktowany zasięgiem podkowców, czyli górali wśród nietoperzy.

Misją projektu LIFE+ jest przyczynienie się do utrzymania i poprawy stanu ochrony zagrożonych gatunków nietoperzy w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Jednym ze sposobów na powodzenie tej misji jest rozszerzenie instytucjonalnego wsparcia w ochronie nietoperzy. Leśnicy to grupa zawodowa, która na co dzień ma styczność z terenami i obiektami zajmowanymi przez nietoperze. Poza tym, to właśnie leśnicy kreują postawy i zachowania sprzyjające ochronie nietoperzy. Prowadzona przez leśników edukacja społeczeństwa ma bardzo szeroki zasięg. Dlatego nasz projekt LIFE+ uznał, że kto jak kto, ale leśnicy powinni otrzymać od nas wsparcie w zakresie: wiedzy, umiejętności i motywacji w działaniach zmierzających do skutecznej ochrony nietoperzy.

Edukatorzy leśni zostali przeszkoleni z obsługi detektorów ultrasonicznych. Dopełnieniem wiedzy teoretycznej były nocne nasłuchy detektorowe przy Jaskini Samopolskiej, na zaporze na Wiśle, nad stawem w Goleszowie oraz przy schronieniu kolonii podkowców w Brennej czyli naszej „Podkowcarni”, od której całe warsztaty wzięły swoją nazwę. Koordynator projektu, Rafał Szkudlarek, zaprezentował także działanie kamery termowizyjnej oraz innych rozwiązań ułatwiających obserwację nietoperzy w terenie. Obraz zlatujących się i krążących pod jaskinią podkowców wywołał u uczestników warsztatów duże zaskoczenie. Przy okazji wieczornych nasłuchów i nagrań prowadzący przedstawili dobre praktyki w prowadzeniu takich obserwacji „na żywo”. Podobnie jak w naukach medycznych podstawową zasadą w ochronie przyrody jest: „primum non nocere”, czyli tak prowadzić edukację i w taki sposób pokazywać nietoperze, aby nie stwarzać zagrożenia dla zwierząt i ich środowiska.

W trakcie zajęć stacjonarnych chiropterolodzy zatrudnieni w projekcie LIFE+ poruszyli tematy związane z biologią i ekologią oraz ochroną nietoperzy. Nie brakowało trudnych pytań, ale od czego jesteśmy, jeśli nie od merytorycznego wsparcia? Dodatkowo wszyscy uczestnicy otrzymali skrypt przygotowany przez prowadzących szkolenie. Panel poświęcony aktywizującym metodom edukacji prowadził dr Łukasz Hajduk – na co dzień zatrudniony w Pracowni Pedagogiki Społecznej i Andragogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Tematem przewodnim była metoda dydaktyczna oparta na pedagogice zabawy w myśl sentencji: „zabawę trzeba traktować poważnie, bo nie istnieje lepsza metoda żeby się uczyć”. Leśnicy dowiedzieli się jak rozpoznawać potencjał grupy którą edukują, a następnie zarazić ją swoim entuzjazmem i pasją.

W trakcie warsztatów 20 nadleśnictw otrzymało zakupione detektory ultarsoniczne Pettersson D240x do wykorzystania w działaniach edukacyjnych promujących nasz Projekt. Ze spokojem możemy stwierdzić, że ta grupa zawodowa doskonale poradzi sobie z misją edukowania na rzecz ochrony nietoperzy. Skąd to wiemy? Leśnicy w trakcie warsztatów wykazali się nieprzeciętnym zaangażowaniem i pomysłowością. Wymyślone przez nich gry, zabawy i animacje będą świetnym źródłem scenariuszy lekcji i zajęć z każdą grupą wiekową.

W trakcie warsztatów wspierali nas edukatorzy Krainy Podkowca, przewodnicy beskidzcy, jurajscy i sudeccy. Nie zabrakło miejscowych pasjonatów przyrody i fotografów. Śmiało można powiedzieć, że była to wyprawa z ludźmi którzy już je mają, albo właśnie zaczęły im wyrastać, nietoperzowe skrzydła!